Birinin asılsız söylediğini farkına varmak mümkün mü?

Sadece birisine göre asılsız söyleyip söylemediği anlaşılamaz kuşkusuz . Psikologlar işe yarar bazı teknikleri devreye sokarken, amete kulanılmakta çoban bazı göstergelerin şayet ilmî namına çoktan çürütüldüğünü söylüyor . 17 yaşındaki Marty Tankleff, New York'un Long Island bölgesindeki evinde annesi bıçaklanmış, babası bile sopayla dövülerek öldürülmüş halde bulunduğunda kolluk tarafından çok çekinin görülmüş, yetkililer onun suçsuz olduğuna inanmadığından 17 yılını cezaevinde geçirmişti . Başka tek davada şayet 16 yaşındaki Jeffrey Deskovic, sınıf arkadaşı boğulmuş halde bulunduğunda çılgına dönmüş dahi dedektiflere yardım erişmek için yaşama atmıştı . Bu tavırları şüpheli bulunduğundan artdil bile 16 yıl cezaya çarptırılmıştı . Peki nasıl olmuş bile akraba gereğince üzgün olmadığından, diğeri şayet aşkın üzgün bulunduğundan bilinmeyen suçluluk duyguları sergilediklerine değişmeyen verilmişti?New York City Üniversitesi'nde John Jay Ceza Yargılamaları Fakültesi'nde asılsız dahi al üzerine araştırma yapıcı Maria Hartwig, henüz müteakiben temize çıkarılan yerde çatal erkeğin, davranışlara göre kişinin asılsız söyleyip söylemediğine değişmeyen eda konusundaki yanlış algıya başvermiş gittiklerini vurguluyor . Birçok kültürde gözleri kaçırma, parmaklarla oynama, kekeleme imişçesine davranışların asılsız belirtisi olduğu dahi kişiyi ele verdiğine üzerine tek kanı mevcut . Oysa x yıllar süresince yapılan araştırmalarda bu üzerine değişmez bulgular çay kenarında kuyu kazmak edilmiş değil . Tıpkı yukarıdaki çatal örnekte olduğu gibi, "Yalan tespitiyle alâkadar hataların topluma bedeli ağır oluyor dahi aç tavuk kendini arpa ambarında sanır yanlış yargıların kurbanı oluyor" debba Hartwig . Psikologlar yalanı belirleme etmenin çok yüküm olduğunun farkında . 2003'te Bella DePaulo dahi ekibi henüz önce yapılmış 116 deneyi inceleyip kişilerin doğru dahi asılsız söylerken hangi şekilde davrandığını anlamaya çalışmış, gözleri kaçırma, göz kırpma, henüz yüksek sesle konuşma, çığal silkme, farklı şekilde oturma, baş hareketleri, el, dizi dahi ayak astronom imişçesine davranışsal belirtileri değerlendirmişti . Ancak bunların hiç akraba asılsız söylemekle değişmez bağlantılı bulunamadı; yalnızca memelilerden kulağının belirleme edemeyeceği şekilde seda tonunda değişim dahi gözbebeklerinin büyüklüğü, asılsız söylemeyle çok zayıf bağlantılı namına görüldü . Daha müteakiben yapılan araştırmalarda bile ne davranışın asılsız söylemekle bağlantılı olduğuna yönelik tahminlerin çabucak çabucak tesadüf mal etmek doğru sonuca varmakla aynı düzeyde olduğu görüldü . Yani çok sınırlı bazı davranışların asılsız bağlaç doğru söylemekle bağlantılı olabileceği, amma bunların bile güvenilir göstergeler olabilecek düzeyde güçlü veriler oluşturmadığı sonucuna varıldı . Ancak kolluk yetkilileri, ayrıştırma ortamında gönüllü namına kullanılan deneklerle gerçek soruşturmalarda karşılaşılan zanlıların tavrının aynı olmayacağı görüşünde . İngiltere'deki Portsmouth Üniversitesi'nde ruh bilimci Samantha Mann dahi yerde eleştiride haklılık payı olduğunu söylüyor . Gerçek tek kıya mahkumunun kolluk mülakatından görüntüler, artdil dili anlamayan polislere izletilip, katilin davranışlarını gözleyerek ne konularda asılsız söylediğini oranlama etmeleri istendiğinde yüzde 64 oranında doğru sonuca varılmıştı . Bu, tesadüf sonucuna işaret edecek yüzde 50 oranından çok henüz yüksek olsa da, amete güven duyulacak seviyede değildi . Kalıplara dayalı yargılarEn aşkın yanlış sonuca varlıklı polisler şayet katilin davranışları ilen alâkadar "yalancılar gözlerini kaçırır" bağlaç "elleriyle oynar" imişçesine malûm kalıplara dayananlar olmuştu . Mann şayet katilin üzüntü altında olsa bile yerde tür kalıplara karşı davranışlarını denetleme altında tuttuğunu söylüyor . Mann dahi ekibinin farklı kolluk memurlarıyla yaptığı başka tek araştırmada şayet tek akrabalarını öldürdükleri halde televizyona çıkıp üzüntülerini sergileyen karı fertlerinin ifadelerindeki doğru dahi yanlış unsurlara üzerine tahminlerin tesadüf mal etmek doğru sonuca muvasalat durumundan öteye gidilemediği görüldü . Hartwig dahi Charles Bond henüz müteakiben nitelik araştırmaları incelediğinde, gerçek kolluk mülakatlarında söylenen yalanların, ayrıştırma koşullarında söylenen yalanlardan henüz emeksiz belirleme edildiğine üzerine rastgele tek veriye ulaşamadı . ABD'de Florida Uluslararası Üniversitesi'nde ruh bilimci çoban dahi Federal Araştırma Bürosu (FBI) ajanlarını eğiten Ronald Fisher, hilekarların tedirginliklerini saklamayı bildiklerini vurguluyor . "İnsanların iç duyguları ilen dışarıdan hissedilenleri kıyaslayan araştırma sağlam bulunmayan . Yalancılar henüz rahatı amma yerde içsel tek his dahi dışarıdan gözlenen davranıştan farklı olabiliyor" debba . Yalanın sözel göstergeleriBu veçhile araştırmacılar, davranışlardan örf çıkarak asılsız tespiti çalışmalarına çabucak çabucak bitimi vermiş merkezde . Peki, yalanı dahi yalancıyı tespitin başka yolları mevcut mı?Psikologlar artık yalanın sözel göstergeleri üzerinde duruyor; asılsız söyleyenler ilen doğru söyleyenlerin kullandıkları ifadeler arasındaki farklılıklar belirleme edilmeye çalışılıyor . Bunun yöntemlerinden biri, kolluk mülakatlarında hazırdaki delillerin çabucak ifşa edilmemesi, zanlının henüz ayrıntılı süre süresince özgür konuşmasının sağlanması dahi böylece ifadedeki çelişkiler üzerinde yoğunlaşmak . Hartwig yerde tekniği eğitim sırasında 41 polise öğretmiş dahi asılsız tespitinde yüzde 85 başarı sağlanmıştı . Bu eğitimi almayan 41 poliste şayet yerde büyüklük yüzde 55 düzeyinde kalmıştı . Bir diğer mülakat tekniği namına bile zanlılardan dahi tanıklardan, rastgele tek suç mahallini tanım etmeleri bağlaç zanlı ilen alâkadar düzmece tanıklıklara üzerine ayrıntıları paylaşmaları isteniyor . Doğru anlatım verenler çok henüz aşkın ayrıntı paylaşabiliyor . Davranışsal göstergeler amete uygulanyorAncak ABD'de kolluk dahi diğer güvenlik güçlerinin yerde tür bilimsiz dayalı reformları henüz uygulamadığı görülüyor . Örneğin millî güvenlik departmanının ulaşım biriminde, uçak yolcularının tetkik dahi soruşturmalarında davranışa dayalı göstergelere ağırlık veriliyor . Yetkililere, asılsız söylediğinden şüphelenilen kişileri gözlemlemeleri sırasında şu davarnışlar üzerinde durmaları isteniyor: gözleri kaçırmak -ki yerde bazı kültürlerde saygı göstergesi namına kullanılır- gözlerini dikerek bakmak, hızlı göz kırpmak, şikayet etmek, ıslık çalmak, abartılı esneme, konuşurken ağzını elle kapatmak, aşırı ülke dizi hareketleri, tek yerlerini düzeltiyor bağlaç temizliyor görünmek . Oysa yerde davranışların asılsız söyleme belirtisi olduğuna üzerine yanlış kanı çoktan çürütülmüş merkezde . Böylesi yüzeysel dahi gayrimuayyen göstergelere dayalı soruşturmalar yüzünden olsa lâzım 2015-18 yılları arasında yolcuların, milliyet, ırk, budunsal kökeni imişçesine nedenlerle ayrımcı muameleye sunulan kaldıklarını bildirdikleri 2251 teklifli şikayet başvurusu olmuş . Daha önce ABD'de havalimanlarında colda taramada kullanılan 94 göstergenin sayısı 2013'te 36'ya düşürülse dahi dizin amete "aşırı terleme" imişçesine ilmî namına çürütülmüş birçok öge içeriyor . Ancak yetkililer, davranış gözetimi yardımıyla bitimi 11 yılda üç yolcunun patlayıcı dahi yanıcı aletlerle uçağa binmesinin engellendiği çatal başarı öyküsünden söz ediyor . Mann şayet belirleme edilmeksizin yerde sistemi aşmış kaç teröristin olduğunu bilmeyerek yerde başarının ölçülemeyeceği kanısında . 2015'te yapılan denemelerde havalimanı güvenliğini aşarak düzmece patlayıcı dahi silahlarla uçağa at babında yüzde 95 başarı kaydedilmişti . Mann, Hartwig dahi 49 diğer araştırmacı, 2019'da yayımladıkları tek yazıda, güvenlik güçlerinin davranışa dayalı gözetimden vazgeçmesi tavsiyesinde bulunmuş, bunun ilim dışı olduğunu dahi "bireylerin yaşam dahi özgürlüğünü tehlikeye attığını" vurgulamıştı . Sakin göründüğü için ana dahi babasını öldürmekle suçlanıp 17 yaşında 17 yıl mahkumiyet saha Tankleff şayet yıllarca ismini temize çıkarmaya çalışmış dahi avukatlık için baroya kayıt yaptırma mücadelesi vermişti . Nihayet 2020'de New York barosuna kaydolan Tankleff'in içine kapalı yapısını aşıp duygularını göstermeyi öğrenmesi gerekmişti . Bu merkezde tarafına yardımcı çoban Lonnie Soury, duyguları göstermenin sebep önemli olduğunu şöyle açıklıyor:"İnsanlar çok önyargılı . "(Knowable Magazine'den alınmıştır) .