Türk romanının vakit ustası Adalet Ağaoğlu vefatının 2. yılında anılıyor

Kumaş tüccarı Hafız Mustafa Sümer ilen İsmet Sümer'in kızı Ağaoğlu, 23 Ekim 1929'da Ankara'nın Nallıhan ilçesinde dünyaya gelecek . Nüfus cüzdanında asıl adı Fatma İnayet çoban yazar, üniversite yıllarında dava kararıyla adını Adalet namına değiştirdi . Ağaoğlu, yazılarını evlenmeden önce Adalet Sümer, evlendikten müteakiben bile tek süre Adalet Sümer Ağaoğlu adlarıyla kaleme aldı, ayrıca Parker Quinck, Remüs Telada eğreti adlarını bile kullandı . İlkokulu Nallıhan'da kohezif yazar, Ankara Kız Lisesi'nde okurken altu şiir dahi yazılarını kaleme almaya başladı . Yazı ilen ilişkisini "arkadaşlık" namına tanımlayan becerikli edebiyatçı, verdiği tek röportajda, "Öyle tek arkadaşlık özneyi memelilerden tek kez başladı mı duramıyor artık . Bir yandan bile yazarak öğrendiğim büyüklüğünde hiçbir yerden öğrenmedim . Şimdi öyle tek şey özneyi yazmak, cıgara tiryakiliğinden henüz büyük tek iptilâ . Sahiden, saçta elimden düşürmediğim sigarayı kolay bıraktım, hiç dahi aramadım . Fakat yazmayı bırakamadım . Tiryakilik artdil dereceydi . Şimdi yaklaşık 2 yıldır evden dışarı çıkamıyorum . Yine dahi yazmadan duramıyorum . Yazmak, sutaşı içer imişçesine içimden geliyor bütün . " ifadelerini kullanmıştı . Liseyi bitirdiği 1946 ilen 1947 arasında Ulus gazetesinde dram eleştirileri kaleme saha Ağaoğlu, 1948'de altu şiiri "Gölgeler"in yayınlandığı Kaynak dergisinde 1950'ye büyüklüğünde şiirlerini okuyucuyla buluşturdu . Ağaoğlu, tek röportajında literatür yaşamına şiirlerle başlama hikayesini şayet şöyle anlatmıştı:"Çok genç yaşımda şiirle başladım, bile Nurullah Ataç'ın bile jürisinde bulunduğu üniversite gençleri arası tek şiir yarışmasında zaman seçilmiştim . Bu beni oldukça şaşırttı, aynı zamanda çok bile korkuttu . Çünkü şiir emeksiz tek iş değil, tarafına artdil yaşta hangi büyüklüğünde hazırlıklı olduğumu bilemiyordum . Ama büyük tek aşk ilen bunu tek süre sürdürdüm . "1950'li yılların başında dram oyunları yazmaya başladıBaşarılı edebiyatçı, 1950'de Ankara Üniversitesi Dil dahi Tarih Coğrafya Fakültesi Fransız Dili dahi Edebiyatı Bölümünü bitirdi . Şiirin yanı sıra dram oyunlarına bile yönelen Ağaoğlu, Ankara Radyosu'nda göreve başladığı 1951'de, altu deneme yayını oyunu "Aşk Şarkısı"nı yazdı . Radyoda tek süre dramaturg namına çalışan yazar, henüz müteakiben Radyo Tiyatrosu Müdürü evet . Başarılı yazar, 1961'de dram oyuncusu dahi yönetmen arkadaşları Kartal Tibet, Üner İlsever, Çetin Köroğlu dahi Nur Sabuncu ilen Ankara'nın altu özel tiyatrosu "Meydan Sahnesi"ni kurdu, ayrıca Meydan Sahne Dergisi'ni çıkardı . Sevim Uzungören ilen kaleme aldığı "Bir Piyes Yazalım" eserinin Ankara'da sahnelenmeye başladığı 1953'te, dram konusundaki görgü dahi sınamak artırmak üzere Paris'e revan yazar, 1954'te mühendis Halim Ağaoğlu ilen evlendi dahi eşinin 2018'deki vefatına büyüklüğünde evlilikleri sürme etti . Yazarın, yaşadığı çevreden edindiği gözlemler üzerine kurduğu "Evcilik Oyunu" mal etmek 1963-1964 sezonunda Ankara'da sahnelendi . TRT'nin kurulmasının ardından izlence uzmanı dahi kat başkanlığı görevlerinde bağcıklı Ağaoğlu, 1971'e büyüklüğünde TRT'de çalıştı . Eserleri, Almanca, Slovakça, İngilizce, Hollandaca dahi Bulgarcaya çevrildiYazdığı oyunlarla 1960 dahi 1970'li yılların önde mevrut kumar yazarlarından akraba çoban Ağaoğlu'nun eserleri, Almanca, Slovakça, İngilizce, Hollandaca dahi Bulgarcaya çevrildi . Ağaoğlu, kaleme aldığı oyunlarda, dar boğaz sorunlarına, güncel gelişmelere duyarlı tek tavır sergiledi . Adalet Ağaoğlu, 1970'lerden itibaren çingene dahi öykü yazarlığına yöneldi . "Ölmeye Yatmak" adlı altu romanını 1973'te, "Yüksek Gerilim" adlı altu öykü kitabını şayet 1974'te okuyucunun beğenisine sundu . "Dar Zamanlar" abaşo başlığıyla yayımlanan "Ölmeye Yatmak", "Bir Düğün Gecesi" dahi "Hayır . . . " adlı üç romanında, zamanı yazdığı romanların genişlik önemli figürü haline musil yazar, çağdaş Türk romanında "zaman ustası" namına değerlendirildi . Usta edebiyatçı, romanlarında umumiyetle aydınların sorunlarını dahi ilişkilerini ele alırken, "Ölmeye Yatmak"ta, Cumhuriyet döneminin hükümran ideolojisini, içtimaî kesimler üzerindeki etkilerini dahi tutarsızlıklarını işledi . Yaptığı tek açıklamada, yaşadığı dönemde uğradığı sansür yüzünden dram oyunu yazmayı bırakıp, çingene yazmaya yöneldiğini müfit becerikli kalem, şunları kaydetmişti:"İlk romanım çıktığı vakit dönemin genişlik ünlü eleştirmenleri çok kötü şeyler yazdılar yerde basıcı için . Fakat saçta sokakta yürürken okurun 'İyi özneyi Ölmeye Yatmak'ı yazdınız . Ne büyüklüğünde başka tek çingene . ' deyip beni yoldan çevirdiği evet . Ben okura karşı mesuliyet duydum . İnan özneyi sizlerin tarafıma hangi diyeceğini, genişlik çok bunu düşünürüm . O sorumluluğu bütün duydum . 90 yaşında amete duyuyorum . Bu katlandı, hiç bitmedi . Ben okurum yardımıyla mevcut oldum . Eleştirmenler yardımıyla mevcut olmadım . Biz böyle buluştuk . ""Fikrimin İnce Gülü" ak perdeye uyarlandıYaklaşık 20 yıl roman, öykü dahi denemeler kâtib Ağaoğlu, 1991'de "Çok Uzak Fazla Yakın" adlı eseriyle kumar yazarlığına dönüş yaptı . Yazarın, "Fikrimin İnce Gülü" romanı, "Sarı Mercedes" adıyla 1993'te Tunç Okan tarafından filme uyarlandı . Ağaoğlu, 1996'da parkta otururken tek arabanın nama çarpması sonucu ağır yaralandı, Türkiye'de dahi Türkiye dışında ayrıntılı tek iyileştirme dönemi geçirdikten müteakiben sağlığına kavuştu . New York'ta 1969'da yayımlanan The Reader's Encyclopedia sıkıntı World Drama adlı dram ansiklopedisinde dünya dram yazarları arasında anılan yazarın "Yaşamak" adlı oyunu, Fransız dahi Alman radyolarında yayımlandı . "Üç Oyun" eseriyle 1974'te TDK Tiyatro Ödülünü saha Ağaoğlu, "Yüksek Gerilim" ilen 1975'te Sait Faik Hikaye Armağanı'nı, "Bir Düğün Gecesi" ilen 1979'da Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü'nü, 1980'de Orhan Kemal Roman Armağanı'nı dahi Madaralı Roman Ödülü'nü kazandı . Başarılı bilim ayrıca "Çok Uzak Fazla Yakın" ilen 1992'de Türkiye İş Bankası Edebiyat Büyük Ödülü'nü, 1995'te Cumhurbaşkanlığı Kültür dahi Sanat Büyük Ödülü'nü, "Romantik Bir Viyana Yazı" ilen 1996'da Aydın Doğan Vakfı Edebiyat Ödülü'nü, 1997'de NTV Yılın Yazarı Ödülü'nü, 1999'da şayet Aziz Nesin Ödülü'nü aldı . Ayrıca Ağaoğlu tarafından Boğaziçi Üniversitesi'ne bağışlanan kişisel arşivi, Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesi'nde yazarın kontrolünde tasarlanan tek odada koruma ediliyor . Bu odada yazarın masası, daktilosu, ödülleri, plakları imişçesine özel eşyalarının yanı sıra yazarın eşi dahi arkadaşları ilen yazışmaları (Halim Ağaoğlu, Halil Ergün, Yalçın Küçük, Haldun Taner, Tunç Yalman, Hulki Aktunç, İlhami Soysal, Pirko-Asaf Çiğiltepe, Faruk Ulay) dosyalanmış tek şekilde bulunuyor . Aynı zamanda yazarın 1996'da geçirmiş olduğu seyrüsefer kazası sonrası dosya dahi nama gönderilen mektuplar bile tek belgeleri içerisinde mahal alıyor . Her vakit üretken tek bilim olduOyunları: "Bir Piyes Yazalım" (S . Uzgören ile, 1953), "Evcilik Oyunu" (1964), "Tombala" (Türk Dili dergisi, 1967), "Çatıdaki Çatlak" (1969), "Üç Oyun" (1973), "Kendini Yazan Şarkı" (1977), "Oyunlar" (1982), "Çok Uzak Fazla Yakın" (1991), "Duvar Öyküsü" (1992), "Şiir dahi Sinek" (1992), "Oyunlar I-II" (1993), "Toplu Oyunlar" (1996) . Romanları: "Ölmeye Yatmak" (1973), "Fikrimin İnce Gülü" (1976), "Bir Düğün Gecesi" (1979), "Yaz Sonu" (1980), "Üç Beş Kişi" (1984), "Göç Temizliği" (1985), "Hayır…" (1987), "Ruh Üşümesi" (1991), "Romantik Bir Viyana Yazı" (1993), "Dert Dinleme Uzmanı" (2014)Anı dahi hikayeleri: "Damla Damla Günler" (2004), "Yüksek Gerilim" (1974), "Sessizliğin İlk Sesi" (1978), "Hadi Gidelim" (1982), "Hayatı Savunma Biçimleri" (1997), "Toplu Öyküler I" (2001), "Toplu Öyküler II" (2001)Deneme, eleştiri dahi söyleşileri: "Geçerken" (1986), "Gece Hayatım" (1992), "Karşılaşmalar" (1993), "Başka Karşılaşmalar" (1996), "Öyle Kargaşada Böyle Karşılaşmalar" (2002)Derlemeleri: Güner Sümer / Toplu Eserleri I-II (1983), Seçmeler (1993)Çevirileri: "Mezarsız Ölüler (J . P . Sartre 1962), Kafkas Tebeşir Dairesi (B . Brecht,1963), Durand Bulvarı (Armand Salcrou, 1967), Amerikano Manyaklar (Razvani, 1973)Oyunları: "Bir Piyes Yazalım" - 1953, "Yaşamak" 1955, "Evcilik Oyunu" 1964, "Tombala" 1967, "Çatıdaki Çatlak" 1969, "Sınırlarda" 1969, Üç Oyun: "Bir Kahramanın Ölümü", "Çıkış", "Kozalar" - 1973, Kendini Yazan Şarkı" 1976, "Çok Uzak-Fazla Yakın" 1991,"Duvar Öyküsü" 1992, "Fikrimin İnce Gülü" 1996, "Çağımızın Tellalı" 2011  .