Aşk nedir? Neden aşık oluruz?

Psikolog Åžeyma Samira Tunçay yerde almanak hepimizi yakından ait "aÅŸk"ı ele aldı . AÅŸk nedir? Neden aşık oluruz? iÅŸte ilmî gerçekler . . .  AÅŸk . . Onu görürsünüz . . . Gözlerine baktığınızda, demli duyduÄŸunuzda, tenine dokunduÄŸunuzda içiniz içinize sığmaz . Kalp atışlarınız hızlanır, konuÅŸma merkezi tehlikeyi algılamasıyla terlemeye baÅŸlar , yüzünüz pembeleÅŸir, göÄŸüs kafesiniz üzerinde tek yumru, karnınızın burulduÄŸunu, içerisinde "kelebeklerin uçuÅŸtuÄŸunu" hisseder dahi eÄŸer tesir gereÄŸince güçlüyse dizleriniz zayıflar dahi ağırlığınızı taşıyamamaya baÅŸlarsınız .  Beyninizin aktivitesi artar, vücut, mevcut husul amacını gerçekleÅŸtirmek üzere hazır ağıl getirilir .  Evet, aÅŸkı tanımlamak babında edebiyatçılar dahi filozoflar büyüklüğünde baÅŸarılı olamayabilirim, bunu henüz yazımın baÅŸlarındayken onaylama ettiÄŸimi paylaÅŸmalıyım sizlerle . . . Ne yazık özneyi sizlere aÅŸkı yaÅŸadığımız zihin özneyi büyüklüğünde töz afrika menekÅŸesi tek tanımla betimleyemeyecek dahi kalbinizin geniÅŸlik derinliklerinde uyur artdil kayıp utangaç sizlere bulamayacağım; yalnız tek zeminde çok iddialıyım, aÅŸkı küpe küp deyince küp adama düp der bugüne büyüklüğünde yapılan belirsizlik sıfatı türlü tanımdan henüz gerçekçi dahi muÅŸahhas tek ÅŸekilde anlatabilir , konuyla alâkadar ilmî gerçekleri oraya koyabilir dahi küpe küp deyince küp adama düp der ‘gerçek aÅŸktan’ öte ‘aÅŸkın gerçeklerinden” bahsedebilirim . Edebi söylemlere hazırsanız baÅŸlıyorum …BildiÄŸiniz imişçesine aÅŸk babında binlerce yıldır 1000 tek ÅŸiir yazılmış, methiyeler dürülmüÅŸ, ÅŸarkılar söylenmiÅŸ, efsaneler uydurulmuÅŸ, masallar yaratılmış dahi aÅŸkın gücü, dinleyerek kulaÄŸa, "kalpten kalbe" tüm Dünya'yı avuçları içerisine almıştır…Peki, tüm yerde gerçeklikten ırak benzetmeler dahi abartılı, akÅŸama sabaha hiçbir vakit gerçeÄŸi yansıtmayan hikâyeler tek  yana, sahiden, aÅŸk nedir? Neden aşık oluruz? Daha önemlisi, evrimsel süreçte aÅŸk imişçesine tek his sebep geliÅŸtirilmiÅŸ, korunmuÅŸ dahi desteklenmiÅŸtir?Bu baÄŸlamda, AÅŸkın sevgiden farkı mevcut mıdır dahi varsa nedir? Bu makalemizde, olabildiÄŸince anlaşılır dahi yalın tek dille yerde sorulara cevaplar vermeye çalışacağız . Yaklaşık 30 yıldır ruhiyat biliminin çalışma alanı içinde mahal saha aÅŸk kavramı, bize bunun yazınsal söylemlerle kısıtlığı olmadığını anlatmaya yetiyor . Her insanın yaÅŸamının tek döneminde geniÅŸlik azot tek defa yaÅŸadığı bilinen bile yaÅŸamayı ümit ettiÄŸi tek hissî hâl çoban aÅŸkı ele saha ruhiyat çalışmaları gözden geçirildiÄŸinde çoÄŸunlukla gençlerle, onların aÅŸkla alâkadar yaÅŸantı dahi ideolojilerini sınırlamak amacıyla yapılmış çoban araÅŸtırmaların gerçekleÅŸtirildiÄŸi görülmektedir . AÅŸk fenomeni, 1970'lerin ortalarında toplumsal ruhiyat araÅŸtırmalarında üretken tek çalışma natürmort olmuÅŸ yalnız aÅŸkın ilmî olmadığı yönündeki baskılar dahi görgül çalışmaların duygusal aÅŸkın özünü yakalayamamış olması yüzünden yerde sıralı iliÅŸkin araÅŸtırma etkinlikleri azalmıştır . Ancak aÅŸk olgusu kavramsal namına henüz kapsamlı tek biçimde, 1980’lerin ortalarında gene üretken tek çalışma natürmort haline gelmiÅŸtir . AÅŸkla alâkadar literatüre göz atıldığında altu dikkati çeken ÅŸey yerde kavramın tanımlanmasındaki çeÅŸitlilik dahi araÅŸtırmacılar tarafından dile getirilen güçlüktür . AÅŸk babında çalışma yürüten araÅŸtırmacıların karşılaÅŸtığı baÅŸlıca mesele aÅŸkın farklı kiÅŸiler için farklı ÅŸeyler anlatım ediyor olmasıdır . Pek çok araÅŸtırmacı aÅŸkın umum yalnız tek faktörden mı / mi aksi hâlde birkaç faktörden mı / mi oluÅŸtuÄŸu sorusuna yanıt keÅŸfetmek için faktör analizi gerçekleÅŸtirmiÅŸtir . Bunların sonucunda, çeÅŸitli duygu, davranış dahi tutumları içeren yalnız tek ana aÅŸk faktörü olduÄŸu sonucuna varmışlardır . AraÅŸtırmacılar yerde birleÅŸtirici faktöre raÄŸmen çok henüz aÅŸkın sayıda aÅŸk türü olduÄŸu görüÅŸünde birleÅŸmektedirler . Peki Beyin AÅŸkı Nasıl Algılıyor?AÅŸkın ruhsal dahi normal açıdan kiÅŸiyi henüz acar dahi saÄŸlıklı tek ağıl getirdiÄŸi ayrıntılı yıllardır bilindik tek gerçek . Ä°lk görüÅŸte aÅŸk dopamin dahi noradrenalin hormanlarıyla gerçekleÅŸiyor . Yüz kızarmaları, tatlı telaÅŸ dahi hızlanan yürek atışlarının baskın namına öne çıktığı altu görüÅŸte aÅŸk, dopamin dahi noradrenalin hormonlarıyla gerçekleÅŸiyor . Dopaminin kiÅŸiye coÅŸku dahi sevinç verdiÄŸini, noradrenalin ÅŸayet aÅŸkı tek gözdağı namına algılar dahi çarpıntı, terleme , ülke titremesi, yüz kızarması, gözbebeklerinde büyüme imişçesine belirtilerle nefsi müdafaa gösterdiÄŸini belirtmem edgü gelecektir aÅŸkı algılamanıza . Aşık olduÄŸumuz için mı / mi kalbimiz çarpıyor, aksi hâlde kalbimiz çarptığı için mı / mi aşık oluyoruz? Bilimsel araÅŸtırmalar, kalbimiz henüz çok çarptığında aşık olmaya henüz yatkın olabildiÄŸimizi ortaya koyuyor . Elbette insanların yerde duyguyu abartmaları dahi kültürel evrimleri dahilinde harmanlamaları bitimi basamak doÄŸaldır dahi ilim insanlarınca anlaşılırdır . Bu, türümüzü kısmen ayrı kılan özelliklerden biridir dahi yerde tür ÅŸaÅŸalı, gerçeÄŸi yansıtmayan; yalnız memelilerden içerisindeki güzelduyu duygulara kömbe fail tanımları çok bile küçük görmemek gerekiyor, bunun farkındayız . Sonuçta kültürel ögelerimizin belirsizlik sıfatı akraba insanı "insan" yapalar ögeler, bu edebî anlatılarımız bile karışma . Ancak iÅŸ ilim evet mu, artık yerde içi saÄŸlam dahi dolmuÅŸ yok tanımlamalardan geniÅŸlik azından tek süreliÄŸine sıyrılarak, gerçeÄŸi dahi yalnızca gerçeÄŸi ele örtmek ÅŸart olmaktadır . AÅŸkın bencesine istikbal olursak çabucak ÅŸöyle tanımlamak isterim sizlere , AÅŸk, diÄŸer tüm bedenî ahval gibi, büsbütün biyokimyasal tek süreçten ibarettir dahi hiçbir yasa üstü dahi salt namına “soyut” çoban tek mana taşımamaktadır! . ÇoÄŸu vakit bunu Kabul etmekte zorlanırız , olur ki ÅŸu zihin yerde satırları okurken yerde gerçekle henüz baÅŸlangıçta yüzleÅŸtirilmediyseniz, sizzler dahi yerde gerçeÄŸi inatla reddeceksiniz . Çünkü tek çok insan, havâs söz natürmort olduÄŸunda, özellikle özneyi aÅŸk imişçesine çoÄŸu vakit müspet ; yalnız ayak ucu geldiÄŸinde acı çektirebilen ‘epik’ havâs söz natürmort olduÄŸunda, konunun yazınsal dahi ideoloji boyutları içerisinde kaybolup ,  gerçeklikten baÄŸlarını koparmış olmaktadırlar . AÅŸk, mutlaka yürek ilen alâkadar tek his deÄŸildir dahi diÄŸer bütün havâs gibi, aÅŸk da, yalnızca dahi yalnızca beyinde sahneye çıkmak gelmektedir . AÅŸk bile karışma dönüşmek üzere istisnasız belirsizlik sıfatı his beyinde üretilir, beyinde algılanır, beyinde sonlanır .  Yani "aÅŸk" dediÄŸimiz ÅŸey, beyinde baÅŸlar dahi beyinde biter . Åžimdi, tüm yerde netleÅŸtirmelerden sonra, gelelim aÅŸkın tanımına . . . Dünyaca ünlü Merriam-Webster sözlüÄŸünde oldukça yalın tek ÅŸekilde tanımlanmaktadır: "AÅŸk, güçlü tek baÄŸlılık duygusal dahi kiÅŸisel baÄŸlanma duygusudur" . Samira Åžeyma Tunçay – Psikolog .