Dünyada 21. yüzyılın sonuna büyüklüğünde 3 1000 gönül bulunmayan olur
Dünya üzerinde ÅŸu zihin konuÅŸulan 7 binin üzerindeki dilden yaklaşık 3 bini, 21 . yüzyılın sonuna büyüklüğünde bulunmayan husul tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyor . "Uluslararası Anadil Günü", BangladeÅŸ'in giriÅŸimiyle 1999'da UNESCO Genel Konferansı'nda onaylandı dahi 2000 yılından yerde yana belirsizlik sıfatı yıl 21 Åžubat günü kutlanıyor . UNESCO verilerine göre, ÅŸu anda dünya üzerinde 7 binin üzerinde gönül konuÅŸulurken, bunların 6 1000 700'ünü mahallî halkların dil atlası oluÅŸturuyor dahi bunlar "dünya üzerinde geniÅŸlik çok gözdağı altında olan" dil atlası oluÅŸturuyor . 2019'da kutlanan BM Uluslararası Yerli Diller Yılı kapsamında onaylama edilen deÄŸiÅŸmeyen tasarısı uyarınca UNESCO, devletlere otokton dillerin korunması için sinemada dahi mekanizmalar kurularak çağırısında bulunuyor . UNESCO'ya göre, otokton popülasyon, ülkenin nüfusunun küçük tek kısmını oluÅŸtursa birlikte yerde toplumlar, kültürel dahi dilsel çeÅŸitliliÄŸin geniÅŸlik büyük bölümü . Dillerin bulunmayan olması ÅŸayet arka dönülemez tek ÅŸekilde kozmopolitliÄŸin dahi insanlığın ÅŸerik mirasının bulunmayan olması anlamına gelebilir . BM'ye göre, gönül çeÅŸitliliÄŸinin bulunmayan olması, dirimsel hayattan kültürel hayata büyüklüğünde birçok ÅŸeyi etkiliyor . UNESCO Dünya Tehlike Altındaki Diller AtlasıUNESCO Dünya Tehlike Altındaki Diller Atlası'na göre, 1950'den yerde yana hiç ÅŸahıs tarafından konuÅŸulmayan diller, "yok olmuÅŸ" liÂsânları namına onaylama ediliyor . En geç konuÅŸanların dede/nene olmuÅŸ kiÅŸiler bilinen bile henüz yaÅŸlı kiÅŸiler çoban dahi çok bile sık konuÅŸulmayan diller, "kritik derecede tehlike" altında namına nitelendiriliyor . Yine yerde yaÅŸ gruplarınca konuÅŸulan yalnız istikbal nesillere aktarılmayan diller, "ÅŸiddetli derecede gözdağı altında" ÅŸeklinde nitelendiriliyor . Çocuklar tarafından artık anne gönül namına konuÅŸulmayan diller, "kesinlikle gözdağı altında" namına nitelendirilirken, çocuklarca konuÅŸulan amma belirsizlik sıfatı bu konuÅŸulmayan liÂsânları dahi "savunmasız" kategorisine alınıyor . Bir birim "güvenli" namına nitelendirilmesi için tüm nesillerce dahi gönül üzerinde rastgele tek kısıtlama olmadan konuÅŸulması gerekiyor . Bu sınıflandırmaya göre, bugüne büyüklüğünde konuÅŸulan dillerin yüzde 4'ü "yok olmuÅŸ" namına atfediliyor . Bugün konuÅŸulan dillerin yüzde 10'u "kritik derecede muhatara altında", yüzde 9'u "ÅŸiddetli derecede muhatara altında", yüzde 11'i "kesinlikle gözdağı altında", yüzde 10'u "savunmasız" namına sınıflandırılıyor . UNESCO, yerde dillerin yerde yüzyılın sonuna büyüklüğünde bulunmayan olabileceÄŸi endiÅŸesi taşıyor . .
0 Yorum