SARS-CoV-2 (covid-19) ayrıştırma ürünü mü?

Haber Kıbrıs Bilim Köşesi’nden gene merhaba! Bir önceki almanak köşemizde SARS-CoV-2’nin ayrıştırma ürünü olup olmadığı dahi virüsün hastalık oluşturmasına katkıda bağcıklı özelliklerinin neler olduğu sorularına yanıt aldığımız Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğretim üyelerinden Yrd . Doç . Dr . Ender Volkan Çınar dahi Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyelerinden Dr . Buket Baddal ilen söyleşimize kaldığı yerden sürme ediyoruz . Mikrobiyal patogenez uzmanı çoban konuklarımızla yerde almanak SARS-CoV-2 ilen ilerlemiş teneffüs yolu sendromuna sebep çoban diğer koronavirüsler arasındaki farklardan, aşı bağlaç ilaç geliştirme sürecinde amaç teşkil fail virüse ilgili yapılardan dahi virüsün değişinim aracılığıyla değişim geçirip geçirmediğinden bahsedeceğiz . Çınar’dan SARS-CoV-2’yi hastalık yapıcı diğer teneffüs yolu virüslerinden ayıran genişlik önemli unsurlardan kısaca bahsetmesini dileyiş ettik . Diğer teneffüs yolu virüsleri ilen karşılaştırıldığında SARS-CoV-2’nin patojenitesi, cilve hastalık oluşturma kapasitesi yüksek dahi yayılmaya oldukça müsait tek virüs olduğunu söyleyen Çınar, bu karşın SARS-CoV-2 enfeksiyonlarının SARS-CoV dahi MERS-CoV enfeksiyonları büyüklüğünde ölümcül seyretmediğinden bahsetti . Çınar, COVID-19’un SARS dahi MERS’ten henüz aşkın yayılmasının dahi tüm dünyayı dağılmak altına saha büyük tek salgına dönüşmesinin altında yatkın temel nedeni işe şu şekilde açıkladı: “SARS dahi MERS, henüz ağır sağîr dahi olay ölüm oranları henüz yüksek çoban hastalıklar olduğundan, parasız efrat cemiyet içinde çok hareketli olamamış dahi yaygın bulaşmanın kısıtlı kalmasını sağlamıştır . COVID-19’da şayet asemptomatik [hiç alamet göstermeyen] dahi presemptomatik [belirtilerin henüz ortaya çıkmadığı] efrat dahi virüsü yayabildiği için bulaşma henüz ağır ol boyutlara ulaşmıştır . ” SARS-CoV-2 dahi diğer teneffüs yolu virüsleri arasındaki tek başka önemli farkın şayet SARS-CoV-2’nin bağırsaklar, asap dahi böbrekler imişçesine çeşitli nesiç dahi üye sistemlerini dahi etkileyebilmesi olduğunu müfit Çınar, bunun temelde SARS-CoV-2’nin bağlandığı dahi hücreye başlamak için tek açar namına kullandığı “ACE2” isimli hücre yüzey proteininin birçok farklı hücre grubunda bulunması ilen alâkadar olduğunu anlatım etti . Aktardığı yerde bilgilerin üzerine Çınar’a COVID-19’un kontrolü dahi önlenmesi noktasında yarar sağlayabilecek terapötik hedeflerin hangileri olduğunu sorduk . Hastalıktan korunmanın yalnız tesirli tek aşının üretilmesi dahi yaygın kullanıma kavuşması sonrasında “sürü bağışıklığı”nın gelişmesi ilen mümkün olacağını söyleyen Çınar, sürü bağışıklığının çok feci sonuçlar doğurabilecek yaygın bulaşma aracılığıyla değil, aşılama aracılığıyla kazanılması gerektiğinin önemini vurguladı . Enfeksiyonun önüne geçecek bağlaç doğrudan enfeksiyonun tedavisinde kullanılacak ilaçların bulunmasının bile COVID-19’un kontrolünde önemli tek üstlence oynayacağından bahseden Çınar, SARS-CoV-2’nin çoğalması için vazgeçilmez çoban ansızın aşkın önbesi molekülü bulunduğunu dahi bunların şu zihin antiviral ilaç geliştirme çabalarının merkezindeki amaç proteinler olduğunu belirtti . İlk abuk sabuk mevrut dahi aynı zamanda ilaç/biyoteknoloji firmalarının bile dikkatini çeken proteinin “spike” bilinen bile kısaca S proteini olduğunu anlatım fail Çınar, sözlerine şöyle sürme etti: “Yapısı bilindik yerde protein, insandaki ACE2 proteinine bağlanarak virüsün hücreye girişini sağladığı için yerde bağlanmayı önleyebilecek moleküller üzerinde çalışılmaktadır . Virüsün hücreye girişini bloke edebilirseniz, hastalığın önüne geçebilirsiniz . ” Antiviral ilaç arayışı sırasında terapötik hedefler seçilirken memelilerden vücudundaki önemli molekül dahi süreçlere dokunca vermekten kaçınmak gerektiğini müfit Çınar, yerde bağlamda SARS-CoV-2’nin araştırmacılara sunduğu ayrıksı tek hedefin dahi “RNA’ya bağımlı RNA polimeraz” enzimi olduğunu söyledi dahi “enzimi aldatan, enzimin üretimini durduran bilinen bile enzimin düzgülü işleyişini buzan sağaltım ajanları üretilmiş olup, bunlardan bazıları kullanımda bazıları şayet bakımevi çalışmalardadır” niteleyerek dahi ekledi . Son namına COVID-19’un tehlikeli safhalarında enflamasyonun bağlaç diğer adıyla yangının bile yüksek seviyelere ulaşıp insanda zararlı etkileşim gösterebileceğine değinen Çınar, bağışıklık sistemini baskılayan bazı ilaçların dahi monoklonal antikorların bile hâlihazırda bakımevi çalışmalarda denendiği sınamak cömert . Daha önceki köşe yazılarımızda SARS-CoV-2’nin tek RNA virüsü olduğundan dahi virüsün özelliklerinin tamamının RNA’yı oluşturan bazların (harflerin) deşifre edilmesi aracılığıyla belirlendiğinden bahsetmiştik . Yazılı/görsel basında dahi toplumsal medyada SARS-CoV-2’nin RNA’sında sahneye çıkmak mevrut mutasyonlar (genetik değişiklikler) yardımıyla farklılaştığı dahi yerde farklılaşmanın salgının seyrini etkilediği bağlaç etkileyeceği ilen alâkadar çeşitli görüşler öne sürülmüştür .   SARS-CoV-2’nin bitki namına değişip değişmediği sorusuna yanıt namına Baddal’dan tüm virüsler imişçesine SARS-CoV-2’nin dahi yayılması sırasında konağa ilgili hücreler içinde çoğalırken bağlaç kişiden kişiye bulaşırken mutasyona uğradığını dahi yerde mutasyonlardan bazılarının doğal seçilim sürecinde korunarak popülasyon içinde yayılabildiğini öğrendik . Ortaya çıkan değişikliklerin vakit içinde biriktiğinden dahi virüsün hastalık yapmacık kapasitesinde tek değişime (artış bağlaç azalış şeklinde) sebep olabileceğinden bahseden Baddal, sözlerine şu şekilde sürme etti: “Yapılan tek çalışma sonucunda SARS-CoV-2’nin S dahi L dönüşmek üzere çatal farklı hekimlik oluşturacak şekilde değişinim geçirdiği belirlenmiştir . Daha bulaşıcı olduğu saptanan L tipi, Wuhan’daki salgının altu evrelerinde henüz yaygın namına saptanmış yalnız yerde tipin görülme sıklığı henüz müteakiben gittikçe azalmıştır . ” RNA yapısında rastlantısal namına sahneye çıkmak mevrut değişikliklerden bahsetmeye sürme fail Baddal, 160 farklı SARS-CoV-2 RNA’sının incelendiği tek diğer çalışmada RNA seviyesinde farklılık gösteren üç farklı SARS-CoV-2 tipinin (A, B dahi C) saptandığı sınamak cömert . A tipinin Wuhan’daki salgın sırasında altu namına ortaya çıkan yalnız azot kişiye bulaşan tip, B tipinin Çin’de asıl salgına sebep çoban hekimlik dahi C tipinin şayet Avrupa’da sıklıkla görülen hekimlik olduğunu ihbarcı Baddal, temel namına bitki malzemede sahneye çıkmak mevrut değişikliklerin virüsün hastalık bilseme yeteneğinde rastgele tek farklılığa karada açıp açmadığı üzerinde durulması gerektiğinin altını çizdi . Baddal, yerde zeminde yapılan araştırmalarda farklı virüs tiplerinden tek kısmının diğerlerine kıyasla misafir hücre içinde çok henüz aşkın miktarda bulunduğunun dahi misafir hücrenin ölümü ilen ilişkili etkileşim (sitopatik etkiler) açısından bile tipler arasında farklılık görülebildiğinin ortaya konulduğunu belirtti . Mutasyonların hangi hızda dahi viral genomun neresinde gerçekleştiği sorularına yanıt arayan kesintisiz modellemesi dahi takibinin ilaç tasarımında oldukça önemli olduğunu vurgulayan Baddal, SARS-CoV-2 evriminin gerçek zamanlı takibini sağlayan NextStrain muta tabanının oluşturulduğunu dahi dünya çapında birçok farklı laboratuvardan gönderilen 2000’in üzerinde SARS-CoV-2 RNA örneğinin karşılaştırmalı namına çözümleme edildiğini anlatım ederek, yerde çalışmaların virüsün yayılma şeklinin belirlenmesi açısından oldukça önemli olduğuna işaret etti . SARS-CoV-2’nin ayrıştırma ürünü olduğuna üzerine rastgele tek ilmî kanıtın olmadığını, karıncayiyen dahi yarasalarda bağcıklı koronavirüsler arasında sahneye çıkmak mevrut bitki rekombinasyon sonucu oluştuğunu, özellikle yaygınlığı dahi etkilediği üye sistemleri açısından diğer teneffüs yolu virüslerinden farklılık gösterdiğini, başta S proteini dönüşmek üzere virüsün yaşam döngüsünde önemli öneme iye çoban çeşitli proteinlerin ilaç/aşı geliştirmede amaç namına alınabileceğini dahi yerde virüsün mutasyona yatkın tek virüs olduğunu öğrendiğimiz çatal haftalık “SARS-CoV-2 Enfeksiyonunun Patogenezi” başlıklı söyleşimiz sona ererken, haftaya salı günü gene çocuk seversen beşikte, koca seversen döşekte olacağımızı küpe küp deyince küp adama düp der hatırlatmak isteriz . O sıralı büyüklüğünde sağlıkla kalın!Derleyen dahi hazırlayan: Haber Kıbrıs Bilim Köşesi Ekibi (Doç . Dr . Kerem Teralı – YDÜ, Yrd . Doç . Dr . Mehmet İlktaç – DAÜ dahi Yrd . Doç . Dr . Aybike Yektaoğlu – DAÜ) .