Aspartam içeren yenebilen dahi içecekler güvenli mi?

Diyet içecekler, hazır kahve, sakız, şekerleme, çikolata, konserve yiyecekler, diş macunu, bile bazı ilaçlar… Günlük hayatımızda sıkça tükettiğimiz sağlam çok yenebilen dahi içecekte “aspartam” adı gıyabî sun'î tek tatlandırıcı bulunuyor . Uzun yıllardır kullanılan aspartamı gündeme musil şayet Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı tek açıklama evet . DSÖ'ye bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi aspartamı, “Grup 2B” cilve "kanser şüphesi bağcıklı maddeler sınıfı" namına tanımlanan listeye ekledi . Buna karşın günlük güvenli aspartam tüketimiyle alâkadar tavsiyesinde şayet tek değişikliğe gitmedi . İlk defa 1965 yılında keşfedilen aspartamın güvenirliği 1980’den yerde yana tartışma natürmort . Peki aspartam ne ürünlerde bulunuyor? İnsan sağlığı üzerindeki olası zararları ne? Aspartamla alâkadar düşkünlük edilenleri Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Gıda Hijyen dahi Teknolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof . Dr . Ufuk Tansel Şireli anlattı . “Sakız, jelatin, dondurma, yoğurt imişçesine süt dahi süt ürünleri, diş macunu bile öksürük pastili dahi soluk açıcılar imişçesine sağlam çok üründe acılığı bastırmak cilve lezzeti artırmak amacıyla yenilebilir değeri olmasa bile ayrıntılı yıllardır kullanılıyor . ”Aspartam ayrıntılı yıllardır kullanılıyorAspartamın besinlerin içermeyen tatlandırıcı maddeler içerisinde mahal aldığını söyleyen Prof . Dr . Şireli, “Sakız, jelatin, dondurma, yoğurt imişçesine süt dahi süt ürünleri, diş macunu bile öksürük pastili dahi soluk açıcılar imişçesine sağlam çok üründe acılığı bastırmak cilve lezzeti artırmak amacıyla yenilebilir değeri olmasa bile ayrıntılı yıllardır kullanılıyor” debba . Aspartamla alâkadar tartışmaların 1980’li yıllardan yerde yana etkin tek şekilde sürme ettiğine uyanıklık çeken Prof . Dr . Şireli, nedenini şayet şöyle açıklıyor:“Aslında yalnızca aspartamla alâkadar değil, sun'î tatlandırıcılarla alâkadar tek tartışma mevcut .  Avrupa Birliği aldığı kararla 1990’dan önceki tüm katkı maddelerini gene değerlendirme sürecine aldı . Bunu bile 2010 yılına büyüklüğünde tamamlamayı planlıyordu . Bunlar içerisinde aspartam bile mahal alıyordu . Çünkü aspartamla alâkadar namına incitmebeni yaptığına üzerine şüpheler olduğu ileriye sürülüyordu . Bu tür çalışmalar çok yüküm yapılıyor . Anket tarzı çalışmalarla dar boğaz hangi yediği hangi içtiğiyle alâkadar ilmî çalışmalar yapılıyor . Yine geniş tecrübî çalışmalar bile mevcut . Ancak parametreleri farklı olduğu için gerçek namına netleştiremiyorlar . Deneysel namına yapılan çalışmalarda bile bazı ilim insanları kansere karada açar debba . Bazı ilim insanları şayet bunun aksini söylüyor . Halen yerde tartışmalar sürme ediyor . ”DSÖ’nün önerdiği günlük sınır vücut kilosu başına 40 mg/kgDünya Sağlık Örgütü geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada aspartamın günlük güvenli tüketim miktarını henüz önceki yıllarda olduğu imişçesine değiştirmeyerek vücut kilosu başına 40 miligram namına belirledi . Dozun aşılması eşek kuyruğu gibi ne uzar, ne kısalır DSÖ’nün sıralı yaklaşımını Prof . Dr . Şireli’den öğreniyoruz:“DSÖ eğer düze aşımı olursa yüzde 100 incitmebeni oluşturur demiyor . Çünkü Grup 2B'de bununla alâkadar araştırmalar sürme ettiği için kanıtlar safi değil . Tartışmalar yerde zeminde sürme ediyor . ”Fenilketonüri hastaları dikkatDSÖ’nün günlük namına aşılmamasını istediği doz, irice 9 ila 14 adet aspartam içeren içecekler bilinen bile gıdaları kapsıyor . Bu noktada Prof . Dr . Şireli Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi’nin tek açıklamasına değinerek şöyle sürme ediyor:“Özellikle fenilketonüri hastalarında bunun önemli olduğunu belirtiyorlar . Çünkü 'Fenilketonüri hastası çocukların 20 binde isteklendirmek Tip 1 nöbetlerin oluşmasına sebep oluyor' açıklamasını yaptılar . Onun için özellikle tatlandırıcıların, yerde açıdan değerlendirilmesi oldukça önemli . Asıl özellikli namına fenilketonüri hastalarına uyanıklık çekilmesi gerekiyor . ”Prof . Dr . Şireli, aspartamın karada açabileceği sağlık sorunlarına ilişkin tek başka tartışma konusunun şayet insülinle alâkadar olduğunun altını çizerek, “Ayrıca yerde maddeler kaçlık alımı dahi insülin mekanizmasını etkileyerek diyabet oluşumunu bile tetiklediği endişesi yaratıyor . ”Sentetik tek yasa olduğu için böbrek fonksiyonları üzerinde dahi tesirli oluyor . Vücudun uç hücreleri imişçesine birçok hücresindeki etkileriyle alâkadar hayvanat üzerindeki deneyler, çalışmalar sürme ediyor . Karaciğer kanserine sebep oluyor şüphesiProf . Dr . Şireli, incitmebeni olgularıyla alâkadar özellikle karaciğerde incitmebeni oluşturma şüphesi üzerinden devinim edilerek araştırmaların sürdüğünü dahi düze aşımına karşı ihtiyatlı olunması gerektiğini anlatım ediyor:“Sonuçta bireşimli tek yasa olduğu için böbrek fonksiyonları üzerinde dahi tesirli oluyor . Vücudun uç hücreleri imişçesine birçok hücresindeki etkileriyle alâkadar hayvanat üzerindeki deneyler, çalışmalar sürme ediyor . ”Alınacak önlemler neler?Prof . Dr . Şireli aspartamın neden olabileceği olası sağlık sorunlarına karşı alınacak ferdî önlemleri şayet şöyle sıralıyor:“Burada önemli çoban efrat günlük alım miktarını aşmamak için yerde hekimlik gıdaların tüketiminden mümkün olduğunca kaçınmalı . Bunun içinde özellikle genişlik aşkın içeren gıdalardan çoban meşrubat dahi ürün suları imişçesine gençlerin çok içtikleri yerde ürünleri, maksimal 2 tahta bağlaç şişenin üzerine çıkmadan tüketmeleri aspartamın zararlı etkilerinden korumada yarar sağlayacaktır . Yine yukardakilerine ilaveten, sakız, meyvedar yoğurtlar, perhiz dondurmalar imişçesine sağlam çok üründe dahi aspartam mahal alıyor . Bu katkı maddelerindeki riski azaltmanın genişlik önemli yolu bile aspartam içeren ürünlerin tüketim oranını kırmak . ”  .