Görmezden gelinen salgın: Dijital demans

Farkında olalım bilinen bile olmayalım bitimi yıllarda sayısal dünyanın ele geçirdiği tek sistemde yaşıyoruz . Adresleri bulmak, haberleşme servisi nezaretçisi numaralarını unutmamak, hesaplarımızı gerçekleştirmek dahi henüz birçok günlük rutinimizi ilkeyi için teknolojiden yardım alıyoruz . Bu hâl tek sıra tartışmayı yanında getiriyor . Bunlardan akraba dahi endüstriyel otomasyon teknisyeni cihazların bilişsel yeteneklerimizi bozup bozmadığı yönünde . . . Alman sinirbilimci Manfred Spitzer yerde müphemiyet haline 2012 yılında “Hepimiz sayısal frengi eşek kuyruğu gibi ne uzar, ne kısalır mıyız?” sorusuyla yanıt arıyor . “Dijital demans” terimi dahi böyle ortaya çıkıyor . [Dijital demans, yerde yüzyılın görmezden gelinen tek salgını dahi yerde bile istikbal nesillerimizi etkiliyor . ]Peki, bu tanım hepimizin aklına mevrut demans hastalığı cilve yaratma arasında bilindik adıyla bunamayla hangi büyüklüğünde ilintili? Bu sual dahi henüz fazlasını konuyla yakından ilgilenen Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Uzman Dr . Celal Şalçini ilen konuştuk . “Dijital demans yerde yüzyılın görmezden gelinen salgını”Şalçini, öncelikle sayısal demansı günümüzün pandemisi namına tanımlıyor . Yani, bilişsel yeteneklerin bozulmasına sebep çoban sayısal teknolojinin aşırı kullanımı işte yerde salgına sebep oluyor . “Özellikle COVID-19 salgınının bizi nazar hapsederek teknolojiye yönelik bağımızın artmasına sebep evet . Değişen dünyada uzaktan eğitim ve online iş imkanları arttı . Ayrıca bitimi zamanlarda sun'î zekanın baş döndürücü hızla artması teknolojiye bağımlılığımızı artırmakta dahi sayısal demans salgınının etkilerini hızlandırıyor . Dijital demans, yerde yüzyılın görmezden gelinen tek salgını dahi yerde bile istikbal nesillerimizi etkiliyor . ”Başta Alzheimer hastalığı dönüşmek üzere frengi yelpazesindeki hastalıklar yaşla beraberce artarken, sayısal demans gelişen beyinleri çoban çocukları birlikte etkileyebiliyor . “Hepimiz sayısal frengi durumundayız”“Bugün hepimiz, ana günlük görevleri birlikte tamamlayamayacak büyüklüğünde dikkatimizin dağıldığı sayısal frengi durumundayız” debba Şalçini . Peki, sayısal demans bildiğimiz frengi hastalığı mı? Şalçini, bunamanın konuşma merkezi normal yapısının küçülmeyle gerçekleştiğini söylüyor . Yani aslında genelde yaşlı et görülen frengi hastalığının etkileri gerçek namına sayısal demans etkileriyle aynı değil . “Başta Alzheimer hastalığı dönüşmek üzere frengi yelpazesindeki hastalıklar yaşla beraberce artarken, sayısal demans gelişen beyinleri çoban çocukları birlikte etkileyebiliyor . Elektronik cihazların genç yaşta aşırı kullanımı, etıbba dahi psikologlar için bakiye tek endişe kaynağıdır . Sosyal izolasyon, devinim eksikliği, öfke, kısa süreli hafıza kaybı, gelişimsel gecikmeler sayısal demansın belirtilerinden bazılarıdır . ”Dijital bunamamak için hangi gerçekleştirmek gerekiyor?Okullarda kaçınılmaz namına yordamlık kullanımının gittikçe arttığını belirtiyor Şalçini dahi önerilerini şöyle sıralıyor:“Gelecek nesillere teknolojiyi akıllıca kullanmayı öğretmek gerekiyor . Çalışmalar basılı materyalleri okumanın, okuduğunu anlamayı artırdığını gösteriyor . Bu sebeple kavramak için tablet dahi akıllı haberleşme servisi nezaretçisi istiare-i temsiliye dergi, çizgi roman, politika imişçesine basılı medyanın henüz aşkın kullanılması teşvik edilmeli . ”Gelecek nesillere teknolojiyi akıllıca kullanmayı öğretmek gerekiyor . Çalışmalar basılı materyalleri okumanın, okuduğunu anlamayı artırdığını gösteriyor . Değişim bizimle başlarBeyni etkin dahi sağlıklı alıkoymak için oyun oynama ve egzersiz yapmak bitimi basamak önemli . Bu ağız kullanmak dikkati çeken Şalçini sözlerini tamamlarken beynimize edgü aramak için oynanması mukteza oyunları bile sıralıyor:“Açık davranış sporları gerçek zamanlı problemleri çözmeye teşvik fiyat . Çocukların teknolojik cihazlarda yalnızca uyanıklık artırıcı dahi tepki sürekli oyunlar istiare-i temsiliye genişlik azından düşünmeye dahi sorun çözmeye icazet almak berin satranç, scrabble, yapboz imişçesine oyunları oynamaları teşvik edilmeli . Ayrıca çocuklar ebeveynlerinin aynasıdır, gördüğünü uygular, duyduğunu değil . Değişim bizimle başlar . ”  .